ΒΙΒΙΑΝ ΜΠΕΝΕΚΟΥ
Ο αμίαντος «στοιχειώνει» την ελληνική πραγματικότητα, ακόμη και σήμερα, τρία ολόκληρα χρόνια μετά τη ρητή απαγόρευση της χρήσης του στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, από την 1η Ιανουαρίου του 2005 (Οδηγία 1999/77/EC). Εξακολουθεί να υπάρχει σε δεκάδες σχολεία, στο μεγαλύτερο μέρος του δικτύου ύδρευσης, ενώ μπάζα αμιάντου από παλαιά εργοστάσια υπάρχουν διάσπαρτα στην ύπαιθρο...
Με ρυθμούς χελώνας, βαδίζει το πρόγραμμα απομάκρυνσης του αμιάντου από τα σχολεία, αφού οι νομαρχίες της χώρας δεν φαίνεται να το τοποθετούν ψηλά στις προτεραιότητές τους.
Χιλιάδες μαθητές νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων (το 80% των επικίνδυνων σχολείων είναι αυτής της βαθμίδας), συνεχίζουν να κάνουν μάθημα... αναπνέοντας ίνες αμιάντου σε περισσότερα από 340 καταγεγραμμένα προβληματικά κτίρια, ενώ πλήθη παιδιών συνεχίζουν να βρίσκονται σε «επικίνδυνα» μη καταγεγραμμένα... ακόμη σχολικά κτίρια!
Μέχρι σήμερα έχουν γίνει δύο μεγάλες καταγραφές, το 2004 και το 2005, κι έκτοτε οι διαδικασίες ελέγχου φαίνεται να έχουν παγώσει...
«Τεράστιοι όγκοι αμιάντου βρίσκονται παρατημένοι χρόνια τώρα, σε περιοχές όπου υπήρχαν εργοστάσια κατασκευής αμιαντοπλακών. Εκεί υπάρχουν επικίνδυνα μπάζα αμιάντου, χωρίς κανείς να ενδιαφέρεται για την απομάκρυνσή τους», λέει στο «Εθνος της Κυριακής» ο καθηγητής Τοξικολογίας, Αναστάσιος Κοβάτσης.
Πριν από λίγες μέρες για το ζήτημα αυτό ξεσηκώθηκαν για πολλοστή φορά οι κάτοικοι του χωριού Γέφυρα στη Θεσσαλονίκη, εκεί όπου υπήρχε το παλιό εργοστάσιο ΕΛΕΝΙΤ.
«Το εργοστάσιο έκλεισε το 1990. Από τότε μέχρι σήμερα τα μπάζα αμιάντου παραμένουν στα χωράφια πεταμένα. Καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό για τα χωριά και τους κατοίκους. Οι βροχές κι η διάβρωση του αμιάντου από τις οποιεσδήποτε συνθήκες, μολύνουν καθημερινά τον υδροφόρο ορίζοντα. Πρέπει οπωσδήποτε να ληφθεί μέριμνα για τον χειρισμό των όγκων αμιάντου που υπάρχουν σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας, κι ύστερα να γίνουν μετρήσεις για το τι έχει περάσει από αυτό στο νερό», συμπληρώνει ο κ. Κοβάτσης.
Η ίδια εικόνα, του αμιάντου στην ύπαιθρο, υπάρχει και στο Ζιδάνη Κοζάνης, στην Εύβοια, στην Πτολεμαϊδα και στην Ημαθία.
Τι έδειξαν δύο καταγραφές Το συνολικό κόστος της αφαίρεσης αμιάντου από τα σχολικά κτίρια, θα φθάσει, σύμφωνα με τον ΟΣΚ, τα 50 εκατομμύρια ευρώ.
Το 2004, κατεγράφησαν 227 επικίνδυνα σχολεία σε 27 νομούς της χώρας. Από αυτά τα 41 ήταν κατασκευασμένα αποκλειστικά από αμίαντο. Εντός του ιδίου έτους, τα 20 από αυτά κατεδαφίστηκαν και στη θέση τους χτίστηκαν νέα σχολεία.
Το 2005, έγινε έλεγχος σε 553 σχολεία σε όλη τη χώρα από τα ειδικά συνεργεία του ΟΣΚ. Τα 82 βρέθηκαν καθαρά. Στα 454 κρίθηκε απαραίτητη η αντικατάσταση των στοιχείων αμιάντου που περιείχαν στις κατασκευές τους.
Τα 17 από αυτά τα «μολυσμένα σχολεία» έχουν ήδη κατεδαφιστεί.
ΑΜΙΟΝΤΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕ ΣΧΟΛΕΙΑ
Οι νομοί με τα περισσότερα σχολεία που έχουν καταγραφεί ότι αποτελούνται από αμιαντοστοιχεία είναι: Χαλκιδική 47, Αττική 45, Καρδίτσα 35, Πρέβεζα 20, Χίος 27, Ηλεία 18, Ηράκλειο 18, Θεσσαλονίκη 17, Φθιώτιδα 16, Φωκίδα 15, Κέρκυρα 15, Καστοριά 10, Πέλλα 11, Σέρρες 15, Εύβοια 15, Φλώρινα 9.
20.000 χιλιόμετρα αμιαντοσωλήνες... τρέχουν όλη τη χώρα
Περισσότεροι από 20.000 χλμ. σωλήνες αμιαντοτσιμέντου είναι διάσπαρτοι στο δίκτυο ύδρευσης της χώρας, ακόμη και σήμερα. Τα περισσότερα προγράμματα αντικατάστασης των αμιαντοσωλήνων από p.v.c (πλαστικούς σωλήνες), «τρέχουν» πολύ αργά, αφορούν λίγους δήμους και το κόστος είναι δυσβάσταχτο για τα κονδύλια που διαθέτει η τοπική αυτοδιοίκηση. Είναι βέβαιον ότι για πολλά χρόνια ακόμη το νερό που πίνουμε θα περνάει από την... «κρησάρα του καρκινογόνου αμιάντου»! Το χειρότερο όλων είναι ότι δεν διενεργούνται εργαστηριακές αναλύσεις όσον αφορά τη διαβρωτικότητα των νερών και την ύπαρξη ινών αμιάντου στα ύδατα. Περίπου το 30% του συνολικού μήκους των αγωγών της ΕΥΔΑΠ στην Αθήνα αποτελείται από σωλήνες αμιαντοτσιμέντου στην πλειονότητά τους ηλικίας μέχρι και 80 ετών (1927), ενώ και στο δίκτυο της Εταιρείας Υδρεύσεως και Αποχετεύσεως Θεσσαλονίκης (ΕΥΑΘ), περίπου το 25% με 30% του δικτύου είναι αμιαντοσωλήνες. Στην επαρχία, και ιδιαίτερα στις μικρές κοινότητες, οι αμιαντοσωλήνες υπάρχουν παντού στο δίκτυο νερού. Το 25% περίπου του δικτύου στην πόλη Καρπενησίου είναι από αμιαντοσωλήνες. Τα εσωτερικά δίκτυα ύδρευσης, δεκάδων χωριών της Αιτωλοακαρνανίας, είναι πεπαλαιωμένα και κατασκευασμένα με σωληνώσεις αμιάντου, όπως καταγγέλλουν οι βουλευτές του νομού στο «Εθνος της Κυριακής». Το δίκτυο ύδρευσης της πόλης του Ξυλοκάστρου έχει μήκος 70 χλμ. Από αυτά 35 χλμ. αποτελούν το εσωτερικό δίκτυο που έχει ηλικία 45 ετών περίπου και 35 χλμ. το εξωτερικό δίκτυο. Από το εξωτερικό δίκτυο, 25 χλμ. έχουν ηλικία 30 ετών και 10 χλμ. έχουν ηλικία 10 ετών.
Τα υλικά κατασκευής του δικτύου αποτελούνται από αμίαντο, σιδηροσωλήνες, PVC και μαντέμι. Οι ιθύνοντες μας πληροφορούν πως είναι σε εξέλιξη μελέτες για την άμεση αντικατάσταση με σωλήνες πολυαιθυλενίου τρίτης γενιάς, με κόστος 4.400.000.
Στην Εύβοια, και ιδιαίτερα στη Χαλκίδα, ένα πολύ μεγάλο μέρος του δικτύου ύδρευσης στους πιο πολλούς δήμους αποτελείται από αμιαντοσωλήνες.
Αναστάσιος Κοβάτσης (καθηγητής Τοξικολογίας)
15 χρόνια μετά μπορεί να εκδηλωθεί καρκίνος
«Ο αμίαντος έχει αναγνωρισθεί στην Ε.Ε., ως καρκινογόνος ουσία, τουλάχιστον μια εικοσαετία πριν. Οι ίνες αμιάντου όταν βρίσκονται στα τοιχώματα των σχολικών κτιρίων και εισπνέονται καθημερινώς από τα παιδιά, αρχίζουν να προσβάλλονται οι πνεύμονές τους αλλά και ο εγκέφαλος.
Η πρόκληση της ζημιάς στην υγεία όμως που σημαίνει εκδήλωση καρκίνου, μπορεί να εμφανιστεί μέχρι και 15 χρόνια μετά την εισπνοή. Επίσης όσον αφορά τους αμιαντοσωλήνες, η διάβρωσή τους από το νερό, μπορεί να διοχετεύσει αμίαντο στο πόσιμο νερό. Κανείς δεν νοιάζεται», λέει ο καθηγητής Α. Κοβάτσης.
