15 Μαρτίου 2008

Μαθητές χωρίς... παιδικά χρόνια

ΗΜΕΡΗΣΙΑ 15/3/2008

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Επιτακτική είναι η ανάγκη για αναθεώρηση του προγράμματος στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, σύμφωνα με δασκάλους και καθηγητές, που διαπιστώνουν πως τα παιδιά αντεπεξέρχονται πλέον με δυσκολία στις απαιτήσεις. Τόσο οι Βρετανοί όσο και οι Γερμανοί μαθητές ζουν καθημερινά το άγχος του σχολείου και της μελέτης στο σπίτι, που έχουν καταλήξει να τους «κλέβουν» την παιδικότητα.
Οι εκπαιδευτικοί και στις δύο χώρες επισημαίνουν ότι το βάρος της ύλης των μαθημάτων δεν τους επιτρέπει πλέον να εμβαθύνουν στη γνώση και να καλλιεργούν την κριτική ικανότητα των μαθητών, οι οποίοι εκπαιδεύονται στην επίλυση διαγωνισμάτων και όχι στην αφομοίωση του περιεχομένου.
Η «επιδημία του άγχους» αποτελεί ευρύτερο φαινόμενο στις σχολικές ηλικίες, που εκ των πραγμάτων χάνουν το δικαίωμά τους στην παιδική ανεμελιά.
Βρετανικό «κίνημα» δασκάλων υπέρ γονέων – μαθητών
Του Γιώργου Κ. Γκοτσίνα

Μάχη με το σχολικό άγχος δίνουν καθημερινά οι περίπου 7 εκατομμύρια μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη Βρετανία, προκειμένου να «γευθούν» τα παιδικά τους χρόνια, που χρόνο με τον χρόνο όλο και απομακρύνονται από την ανεμελιά λόγω του αυξανόμενου φόρτου των μαθημάτων τους. Με μια πρωτοφανή κίνησή της, η Ένωση Δασκάλων και Εισηγητών (ATL) της Βρετανίας απηύθυνε αγωνιώδη έκκληση για την εκπόνηση μελέτης σχετικά με τις αιτίες της εξαιρετικά λεπτής -σε πολλές περιπτώσεις- ψυχολογικής κατάστασης των μαθητών.
Όπως αναφέρει σε άρθρο της η βρετανική εφημερίδα The Independent, στα συμπεράσματα αυτά συντείνει πλήθος ερευνών διαφορετικών φορέων, που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το τέλος μιας γενιάς που κινδυνεύει να παραμείνει απλός θεατής των παιδικών της χρόνων. Τη σοβαρότητα της κατάστασης στη χώρα ανέδειξε αρχικά τον Ιανουάριο του 2007 έκθεση της UNICEF, σύμφωνα με την οποία οι Βρετανοί μαθητές είναι οι πιο δυστυχισμένοι μεταξύ τους συνομήλικους τους σε 21 χώρες. Ακολούθησε η ενδελεχέστερη έρευνα για το σχολικό σύστημα της χώρας τα τελευταία 40 χρόνια από το Πανεπιστήμιο του Cambridge, που κατέδειξε ότι περίπου 3,5 εκατ. μαθητές αντιμετωπίζουν το ανησυχητικό φαινόμενο της «χαμένης παιδικής ηλικίας». Η ATL αποδίδει σε μεγάλο βαθμό την αιτία της δυστυχίας και του άγχους των μαθητών στον αυξημένο χρόνο μελέτης στο σπίτι, ενώ επισημαίνει πως η μαθησιακή διαδικασία στο σχολείο έχει πάψει να αποτελεί διασκέδαση, αφού οι μαθητές εκπαιδεύονται στο να λύνουν τεστ και όχι στην αφομοίωση της γνώσης και στη διεύρυνση της αντιληπτικής τους ικανότητας.
Το 1997 η άνοδος των Εργατικών στην εξουσία συνοδεύτηκε για πρώτη φορά από την έκδοση οδηγίας σχετικά με τον χρόνο μελέτης των μαθητών στο σπίτι. Αυτή προέβλεπε την υποχρεωτική μελέτη 20 λεπτών ημερησίως για τα παιδιά ηλικίας 4-5 ετών, 30 λεπτά για ηλικίες 6-7 ετών και μεταξύ 90 λεπτών και δύο ωρών για τα 16χρονα παιδιά. Υστερα από δέκα χρόνια, εκπρόσωπος της βρετανικής κυβέρνησης διέψευσε τις παρατηρήσεις των δασκάλων, λέγοντας πως η εργασία στο σπίτι βοηθά τα παιδιά να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες για μια προσωπική μαθησιακή διεργασία στο υπόλοιπο της ζωής τους.
Την ερχόμενη Τρίτη, στο ετήσιο συνέδριό της, η ATL αναμένεται να διατυπώσει επισήμως το αίτημά της για την αλλαγή του υποχρεωτικού στον χαρακτήρα της μελέτης στο σπίτι, ακολουθώντας το πνεύμα της ανακοίνωσης της Ένωσης των Διευθυντών Δημοτικών Σχολείων, που κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι «επιβλέπει τον θάνατο της διασκέδασης στο πρόγραμμα των δημοτικών σχολείων».
Γερμανία: Η... κλεμμένη παιδική ηλικία
Του Γιώργου Παυλόπουλου

Σε κατάσταση διαρκούς σοκ ζουν εκατομμύρια οικογένειες στη Γερμανία, τα παιδιά των οποίων έχουν την... ατυχία να πηγαίνουν ακόμη σχολείο. Ο εφιάλτης τους μεγαλώνει εξαιτίας των πιέσεων που ασκούνται για διεξαγωγή μαθημάτων και το Σάββατο, καθώς οι πέντε ημέρες εκτιμάται ότι πλέον δεν αρκούν για να «βγει η ύλη».
Ήδη, στη Βαυαρία, την Έσση, τη Βάδη-Βυρτεμβέργη και άλλα κρατίδια η σχολική εβδομάδα ξεπερνά τις 35 ώρες εβδομαδιαίως, κάτι που μεταφράζεται σε επτάωρο σχολείο καθημερινά. Αν δε προστεθεί και ο χρόνος που αφιερώνεται για μελέτη στο σπίτι, καθώς και για τις διάφορες μορφές βοηθητικής διδασκαλίας, τότε ένας μέσος Γερμανός μαθητής είναι υποχρεωμένος να εργάζεται επί 45 - 50 ώρες κάθε εβδομάδα -δηλαδή, περίπου κατά 10 ώρες περισσότερο από ό,τι ένας ειδικευμένος εργάτης στους διάφορους κλάδους της οικονομίας!
Δικαιολογημένα, λοιπόν, ολοένα περισσότεροι μιλούν ανοιχτά για την «κλεμμένη παιδικότητα», που σφραγίζει τις νέες γενιές της μεγαλύτερης και ισχυρότερης χώρας της Ε.Ε. Ο ελεύθερος χρόνος περιορίζεται δραματικά. Το ίδιο και η ενασχόληση με το παιχνίδι, τον αθλητισμό, τον πολιτισμό, την ανθρώπινη επικοινωνία. Τα νέα δεν είναι καλά ούτε για την υγεία των μαθητών. Ενδεικτικά, σε δύο σχολεία του Αμβούργου όπου έγινε «πιλοτική» έρευνα, το 40% των μαθητών των δύο τελευταίων τάξεων του γυμνασίου παραδέχθηκε ότι εμφανίζει αυξημένα ψυχοσωματικά προβλήματα λόγω του στρες -όπως πονοκέφαλοι και διαταραχές στον ύπνο.
Η πίεση που ασκείται στα παιδιά επηρεάζει το σύνολο της οικογενειακής ζωής. Αυτό, άλλωστε, παραδέχθηκε το 75% όσων συμμετείχαν σε σχετική έρευνα η οποία πραγματοποιήθηκε πέρυσι στους συλλόγους γονέων 114 σχολείων της Βαυαρίας. Όσοι ψάχνουν για την αιτία, θα πρέπει να ανατρέξουν στη λέξη-κλειδί: ανταγωνιστικότητα. Το σύστημα αξιολόγησης «Πίζα», που τέθηκε σε λειτουργία το 2001, έδειξε ότι τα σχολεία της Γερμανίας είχαν μείνει πίσω από τις άλλες αναπτυγμένες χώρες. Έτσι, αποφασίστηκε οι 13 τάξεις του υποχρεωτικού σχολείου να γίνουν 12 (4 δημοτικό και 8 γυμνάσιο), με την ύλη, όμως, να παραμένει ίδια και τη διδασκαλία να εντατικοποιείται. Οι δάσκαλοι δηλώνουν ότι δεν έχουν πλέον χρόνο για εμβάθυνση και καλλιέργεια κριτικής σκέψης, ενώ ολοένα περισσότεροι μαθητές καταφεύγουν σε φροντιστήρια, με αποτέλεσμα ο κλάδος αυτός να γνωρίζει εκρηκτική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια.
Παρ όλα αυτά, η Χριστιανοδημοκράτισσα υπουργός Έρευνας, Ανέτ Σαβάν, είναι αμετάπειστη: «Το σχολείο -λέει- δεν είναι μόνο διασκέδαση. Είναι επίσης πίεση και διάθεση για αποδοτικότητα». Κι αυτό σε μια χώρα που κάθε άλλο παρά φημίζεται για οκνηρία και έλλειψη παραγωγικότητας...